Het Nu
Het NU
“Forever is composed of Nows” Emily Dickinson.
Deze quote kwam ik tegen in een tv-serie over Emily Dickinson. Het beschrijft zo mooi dat er geen verleden of toekomst is. Er is altijd alleen maar het NU. Toch hebben we het vermogen om door onze gedachten dingen in de tijd te plaatsen. We kunnen hier en nu, gedachten hebben over dingen die in het verleden zijn gebeurd of over een toekomst die eventueel zou kunnen gebeuren.
Maar beiden kunnen alleen in het nu ervaren worden en bestaan niet. Als je er objectief naar kijkt, zou je dat misschien nog het makkelijkste kunnen zien bij de toekomst. Want we kunnen nooit weten wat er in de toekomst gebeurt. Je kunt bijvoorbeeld nog zo goed iets plannen om vervolgens door een geheel onverwachte situatie je hele plan in duigen te zien vallen.
Toch is ook het verleden maar net wat we in het moment bedenken. Dit zie je heel mooi bij getuigen die een ongeluk moeten omschrijven. Iedereen heeft zijn eigen versie van wat er was gebeurd tijdens één en dezelfde situatie.
En dat doe je zelf ook over je eigen verleden. In het nu denken we terug aan fragmenten van gebeurtenissen in het verleden en vullen we de gaten op. Dit realiseer je je echter niet, want het voelt levensecht doordat ons bewustzijn onze gedachten animeert. Het is ook heel verschillend hoe je een gebeurtenis uit het verleden ervaart van moment tot moment. De ene keer kan je terugkijken op een nare gebeurtenis en je daar rot over voelen en in een ander moment kijk je naar dezelfde gebeurtenis terug en zie je het als een springplank naar het geluk dat je nu ervaart.
Nu hoef je niet van mij aan te nemen dat het verleden en toekomst niet bestaan, maar je zou wel eens nieuwsgierig kunnen raken en het voor jezelf gaan ontdekken. Geloof me dat ik ook niet ieder moment in het nu leef of me bewust ben dat ik in een niet bestaand verleden of toekomst geloof. Maar steeds vaker zie ik hoe willekeurig het is wat ik over het verleden en de toekomst denk en steeds vaker herken ik dat het niet waar blijkt te zijn.
Het meest bijzondere van dit hele verhaal is nog wel dat het meeste lijden zich afspeelt in het denken over het verleden of de toekomst. Dan kun je terwijl je gewoon op de bank zit in je eigen woonkamer, waar dus niks aan de hand is, ineens overspoelt worden door gedachten aan een nare gebeurtenis in het verleden of eindeloos piekeren over een donkere toekomst. Met name in die momenten kan het behulpzaam zijn om te herkennen wat het is.
Als je constant spanning, angst en stress ervaart, ga dan eens na waar het vandaan komt. Met grote waarschijnlijkheid zal het te maken hebben dat je in het nu bezig bent met een niet (meer) bestaand verleden of een niet bestaande toekomst.
Stel jezelf eens voor hoeveel makkelijker het leven zou zijn als er alleen het nu is. Dan zou je vervelende ervaringen alleen in het nu ervaren. Dan zou je je niet druk kunnen maken over een onvoorspelbare toekomst en volledig aanwezig zijn in het nu. En als je je afvraagt hoe dat zou zijn, hoef je alleen maar naar jonge kinderen of dieren te kijken. Daar zie je dat emoties als angst of spanning wel opkomen, maar wanneer de emotie is verdwenen is het klaar.
Je ziet bijvoorbeeld nooit een peuter zichzelf afvragen na een driftbui of hij dit wel vaker heeft gehad en of hij misschien in therapie moet om ze in de toekomst te voorkomen. Een hond die streng is toegesproken door zijn chagrijnige baasje, kan even de staart tussen de benen hebben. Maar even later kijkt het vol enthousiasme naar zijn baasje alsof er niks is gebeurd.
En nu zul je vast denken, ja leuk maar ik zit nog steeds met spanningen. Hoe kom ik daar vanaf en wat kan ik doen om in het nu te blijven?
Het simpele antwoord: niks! Misschien niet zo bevredigend als je had gehoopt, maar tegelijkertijd scheelt het een hoop hard werken. Als voormalige angsthaas en eeuwige piekeraar, heb ik ook niks hoeven doen om veel vaker in het nu te leven en het verleden en de toekomst veel minder serieus te nemen.
Alleen maar door voor mezelf te zien dat het verleden en de toekomst bestaan uit willekeurige gedachten die opkomen in het nu en vloeibaar van aard zijn. Met andere woorden, deze gedachten kunnen opkomen en een naar gevoel geven, maar net zoals bij de peuter en de hond gaan ze vanzelf weg. En dan dient er zich weer een fris nieuw NU aan, waarin alles mogelijk is.
Dat vaker zien en beseffen, geeft zoveel meer vrijheid en luchtigheid.
Een compilatie van NU’s dat zonder tussenkomst van denken geheel op zichzelf staat en de mogelijkheid geeft om telkens weer een frisse start te maken.